Landstormdag
Toen ik met het onderzoek naar de B.V.L. bezig was, vond ik veel interessante informatie in de artikelen over de B.V.L. in Aalten, vandaar dat ik ook een stukje schrijf over Aalten.
Op 24 mei 1927 stond er een stukje in de krant over de komende Landstormdag in Aalten. Daarin stond geschreven dat de commissie erin geslaagd was om overal in de Achterhoek belangstelling te wekken voor de komende Landstormdag. Veel belangrijke mensen hadden toe gezegd dat zouden gaan komen.
Het Smees
De Landdag werd gehouden op ‘het Smees’. Om 12.20 uur was er een officieel ontvangst op het gemeentehuis. Er werden duizenden mensen verwacht op de Landdag. Het begon eerst met een aantal toespraken en daarna gingen alle deelnemers defileren langs de officiële tribune en zwaaide het St. Hubertusgilde van Ulft met de vaandels.
De afdeling van het 4e Half Regiment Huzaren deed onderlinge wedstrijden en evolutiën (bepaalde oefeningen) te paard. Vierentwintig onder-officieren uit Arnhem, een Colonne-Geweer en een escadrille landvliegtuigen uit Soesterberg hield een vliegdemonstratie.
Inneming Breedevoort
De ‘Clou ’van de dag was een historisch tafereel. Het stelde de inneming van Breedevoort voor door Prins Maurits in 1597. Aan deze voorstelling deden ongeveer100 mensen mee. Ook waren er tussendoor gymnastiek demonstraties en was er muziek die door verschillende korpsen gespeeld werd.. Als afsluiting was er een schitterend vuurwerk.
Gratis luidspreker van Philips
En wat de mensen heel belangrijk vonden, was dat de luidspreker gratis ter beschikking werd gesteld door NV Philips Radio te Eindhoven.
Deze dag werd de grens met Duitsland opengesteld, omdat er uit veel aangrenzende gemeenten (ook uit Duitsland) veel mensen werden verwacht.
Op 3 juni 1927 was het zover! De Landstormdag in Aalten! Er waren 2 trommelslagers, reveille en blazende herauten te paard. Alle mensen waren die dag in een historisch kostuum gekleed.
Belangrijke mensen
Naast het bestuur en de commissie waren er onder andere de volgende belangrijke personen: Generaal Leverland uit Arnhem, als vertegenwoordiger van de minister van oorlog; Generaal-Majoor buiten dienst .L.F. Duymaer van Twist, voorzitter van de Nationale Landstorm Commissie; Mr. A. Baron van Heeckeren van Kell, voorzitter gewestelijke Landstorm Commissie; Reserve Luit.-Kolonel, de Oberbürgermeister uit Bochelt, Dr. Schmitz; de burgermeester van Liederen; burgermeesters van Winterswijk, Dinxperlo, Wish (Varsseveld) en Vorden; Luitenant Boulogne, secretaris van het hoofd comité, de heren Van Marle van Brummen, Ds. Rentink, Pastoor van Rooijenakker, Luitenant -Kolonel Froges, vertegenwoordiger van de Inspecteur van de Vrijwillige Landstorm, Majoor van Ingen-Schouten, commandant van dit verband van de Landstorm, Luitenant-Kolonel Lavalije, com. Landstormkorps Overijssel, Majoor Tucker, commandant Twente, 1e Luitenant Korswagen, en vele anderen.
‘mijn vreugd is in den Achterhoek’
De spreker vond de Achterhoek erg mooi en citeerde Willem Sluiter: “Waar iemand duizend vreugden zocht, mijn vreugd is in den Achterhoek”. De spreker vertelde ook dat Breedevoort door de Spanjaarden bezet is geweest en uiteindelijk aan Oranje geschonken is. De koningin was in 1927 nog steeds landsvrouwe van Breedevoort.
Daarna sprak hij over een grote ramp die pasgeleden in de buurt plaats heeft gevonden. Daarom hadden ze de Landstormdag niet door willen laten gaan, maar het zou ook een hele toestand gegeven hebben om alles af te lasten. De spreker was ook een beetje teleurgesteld dat er geen minister bij was op deze dag, maar Generaal Leverland is gekomen in plaats van de minister van oorlog.
Bochelt
Hij vertelde over de sterke band die ontstaan is tussen Aalten en Bochelt. In 1922 en 1923 hebben de mensen uit de buurt de mensen uit Bochelt geholpen door ze te voorzien van levensmiddelen. De mensen uit Bochelt zullen dit nooit vergeten. De pastoor kwam ook nog even aan het woord en vroeg de mensen om te denken aan de slachtoffers van de ramp die enorm veel ellende en schade hebben gehad.
Op de Landdag werd geld opgehaald voor de mensen van de ramp die een paar dagen eerder plaats gevonden had.
Vergeten cycloon
Even ter verduidelijking: twee dagen voor de Landstormdag was er een cycloon in de Achterhoek en Twente.
Volgens Wikipedia werd de Stormramp van 1927 ook wel de Cycloon van Neede of de Vergeten Cycloon genoemd. Hij trok over de Achterhoek en Twente op woensdag 1 juni 1927. Het duurde slechts enkele minuten. Deze ramp gebeurde twee dagen voor de Landstormdag in Aalten dus. De cycloon trok van zuidwest naar noordoost over de Achterhoek en Twente.
Twee jaar hiervoor was er ook al een stormramp geweest, maar die was in Borculo. Bij de ramp van 1927 vielen de meeste slachtoffers in de gemeente Eibergen. Het gebied tussen Lichtenvoorde en Neede werd het meest getroffen. De tornado begon bij Millingen aan de Rijn, Didam, Doetinchem, Lichtenvoorde, Beltrum en Neede.
Ondanks dat de tornado niet over de kern van Eibergen trok, vielen er in totaal 10 doden en 150 gewonden. In Delden richtte de tornado ook veel schade aan en trok daarna naar Duitsland. In Groenlo was er een strook van 280 meter breed, met de grond gelijk gemaakt. Hier waren 3 doden en een aantal gewonden. Onder de doden was een timmerman die tijdens het werk was overvallen door de tornado en twee honderd meter verder neer kwam op de grond.
Overal dode dieren
Overal op de weg vonden mensen dode kippen en ander klein vee. Vaak honderden meters bij boerderijen vandaan. Ook hingen er dode kalveren in de bomen. In Neede was het treinstation erg getroffen en een machineloods van een textielfabriek waar honderden meisjes werkten was ingestort. Wonder boven wonder waren hier geen doden.
De meeste mensen waren niet verzekerd en waren hun hele boerderij kwijt. Over de Stormramp in Borculo is een museum gemaakt, waarschijnlijk ook omdat hier een aantal grote plaatsen bij betrokken waren. Maar de ramp uit 1927 waar voornamelijk boeren door getroffen zijn is in de vergetelheid geraakt. Vandaar de naam de Vergeten Cycloon.
Genie uit Utrecht
Het is niet waarschijnlijk dat de B.V.L. in de Achterhoek geholpen heeft bij het opruimen van de rommel We weten wel dat een afdeling van de Genie uit Utrecht hier geholpen heeft. Dit is een onderdeel van het leger die zich bezighoudt met logistieke zaken. Ook waren in Neede 300 mensen werkloos geworden nadat hun bedrijf vernield was. Zij hebben helpen opruimen.
Nieuwe Landdag
Weer terug naar de Landdagen van de B.V.L.:
In 1933 waren er weer plannen voor een nieuwe Landdag in Aalten. Het was deze keer erg moeilijk om het geld bij elkaar te krijgen. Toch is het meeste geld door de gemeente opgehaald uit een vrijwillige bijdrage. De rest van het geld werd betaald door andere gemeenten in de buurt die bij de Landdag betrokken waren. Het programma voor de Landdag was hetzelfde als die van de vorige Landdag in Aalten in 1927.